بیماری ام.اس چیست ؟ (۲)
اگر بیننده همیشگی سایت ما باشید می دانید که سری مطالبی را تحت عنوان ام اس چیست آغاز کرده ایم که بخش اول آن را با عنوان "توصیف ام اس" خواندید. این بار می خواهیم در خصوص علل ام اس مطالبی را خدمتتان ارائه دهیم.
علت ام اس بدرستی معلوم نیست. دانشمندان معتقدند مجموعه ای از فاکتورها آغازگر بیماری هستند. برای یافتن این فاکتورها تحقیقات در زمینه ایمونولوژی ( علم مربوط به سیستم ایمنی بدن ) ، اپیدمیولوژی (علم مربوط به الگوهای یک بیماری در نواحی مختلف دنیا) و ژنتیک ( علم مربوط به ساختار ژنی انسان) در حال انجام است. دانشمندان همچنین در حال بررسی عوامل عفونی گوناگونی که ممکن است در بیماری نقش داشته باشند هستند.
یافتن علل هر بیماری بطورکلی و ام اس بطور اختصاصی راهی است برای یافتن راههای موثر کنترل و یا حتی علاج قطعی آن و یک گام فراتر، پیشگیری از بروز آن.
♦فاکتورهای ایمونولوژیک
امروزه می دانیم آنچه در بیماری ام اس و سایر بیماریهای خودایمن روی می دهد در واقع پاسخی غیر طبیعی از جانب سیستم ایمنی است که موجب ایجاد التهاب و آسیب بخش هایی از بدن می شود.
در بیماری ام اس این سیستم عصبی است که آسیب می بیند به ویژه غلاف میلین (غلاف پوشاننده رشته های عصبی)، خود رشته های عصبی و حتی سلولهای سازنده میلین. در سالهای اخیر متخصصین توانسته اند سلول های ایمنی که به سیستم عصبی حمله می کنند، برخی فاکتورهایی را که سبب پاسخ غیر طبیعی این سلول ها می شوند و حتی روند پاسخ غیر طبیعی سیستم ایمنی را شناسایی کنند.
♦فاکتورهای محیطی
هیچ فاکتور مشخصی به تنهایی عامل ایجاد کننده ام اس شناخته نشده بلکه چند فاکتور متفاوت متهم هستند که در بروز بیماری، نقش دارند. این فاکتورها عبارتند از:
عوامل جغرافیایی: به نظر می رسد ام اس در مناطقی از دنیا که از خط استوا دورتر هستند بیشتر بروز می کند. در این رابطه دانشمندان عواملی همچون سن، جنس و نژاد را مورد توجه قرار داده اند و ژنتیک هر منطقه، عوامل عفونی موجود در هر ناحیه و الگوهای مهاجرت را نیز مدنظر قرار داده اند.
ویتامینD: شواهد فزاینده ای نشان می دهد که ویتامینD نقش مهمی در بیماری ام اس بازی می کند. بعضی محققین باور دارند که مواجهه با آفتاب (منبع طبیعی ویتامینD) ممکن است علت تفاوت شیوع ام اس درمناطق شمالی و جنوبی کره زمین باشد. افرادی که در نزدیکی خط استوا زندگی می کنند بیشتر در معرض آفتاب هستند و سطح ویتامینD بالاتری دارند و از آنجا که می دانیم این ویتامین بر روی سیستم ایمنی به گونه ای موثر است که بدن را در مقابل بیماری های خودایمن محافظت می کند شاید این مسئله شیوع کمتر ام اس در این مناطق را توجیه کند.
مصرف دخانیات: شواهد علیه مصرف دخانیات در بیماری ام اس نیز رو به افزایش است. مطالعات نشان می دهد دخانیات، احتمال ابتلاء افراد را به ام اس بالا می برد، شدت بیماری را افزایش می دهد و پیشرفت بیماری را نیز تسریع می کند. خبر خوب اینکه به نظر می رسد توقف مصرف سیگار –چه قبل و چه پس از شروع ام اس- با پیشرفت آهسته تر بیماری همراه است.
چاقی: مطالعات متعددی نشان داده است که چاقی در دوران کودکی و نوجوانی بخصوص در دخترها ریسک ابتلا به ام اس را در سالهای آینده زندگی افزایش میدهد. مطالعاتی هم نشان داده اند که چاقی در سنین جوانی هم می تواند همین اثر را داشته باشد. از طرفی چاقی ممکن است سبب تشدید التهاب و فعالیت ام اس در مبتلایان شود.
♦این مطلب ادامه دارد-با ما باشید
دکتر شکوفه علایی
متخصص بیماریهای مغز و اعصاب